To było kilka tygodni temu. Za oknem brudne, śniegowe, miejskie zaspy, zachmurzone niebo, ziąb. We wnętrzu – zmęczenie wnętrzem, za długim w nim przebywaniem i ogólnie niewesołą sytuacją związaną z pandemią. Wtedy zadzwonił domofon.
To było kilka tygodni temu. Za oknem brudne, śniegowe, miejskie zaspy, zachmurzone niebo, ziąb. We wnętrzu – zmęczenie wnętrzem, za długim w nim przebywaniem i ogólnie niewesołą sytuacją związaną z pandemią.
Lecz oto zadzwonił domofon. Otworzyłem drzwi. Przyjąłem dużą, niespodziewaną paczkę. Oczywiście, od razu ją otworzyłem. I wtedy pojawiło się przyjemne uczucie ciepła w sercu i wrażenie jakbym wpuścił do pokoju masę śródziemnomorskiego słońca i pięknych aromatów. Oto paczka z Chorwacji, wina prosto z wyspy Hvar. Jeszcze nie zdążyłem nacieszyć się etykietami, doczytać co i jak, ani zaplanować degustacji a tu znowu zadzwonił kurier i przyniósł drugą paczkę. To też były wina z Hvaru…
Kurczę, lubię kiedy kurier dzwoni dwa razy!”
Winnice na Hvarze (fot. M. Kapczyński)
Sprawczynią tej arcyprzyjemnej niespodzianki była Ivana Carić – niestrudzona promotorka wina, dobry winiarski duch wyspy. Odwiedzałem Hvar, miałem okazję Ivanę nie raz spotkać, opisywałem jej winiarnię i innych tamtejszych ciekawych producentów. Ivana dobrze zna winiarską historię wyspy, dzięki jej pomocy mogłem napisać poświęcony temu ciekawemu zagadnieniu tekst.
W ciężkim czasie podróżniczych blokad i ogólnego zastoju, Ivana postanowiła zaktualizować moją wiedzę o winach z Hvaru. Hvala, Ivana!
Ivana Carić (fot. M. Kapczyński)
Ocenię wina w dwóch artykułach. Pierwszy poświęcam młodym wilczkom – niedużym nowym winiarniom na wyspie. W drugim opiszę klasyków, winiarnie bardziej znane i rozpoznawalne.
Podane w artykule ceny są cenami detalicznymi na miejscu. 1 kuna to około 0,60 złotego.
Zaczynamy.
(4+) Bogdanuša 2019, Pavičić, Hvar, Centralna i Południowa Dalmacja, Chorwacja, 13,5%
Słów kilka o odmianie. Bogdanuša to chorwacka odmiana, endemiczna – pochodzi właśnie z Hvaru (znana jest również jako bogdanjuša, bojdanuša, makarska albo hvarka). Nazwa bogdanuša oznacza „nadana przez Boga” czy w luźniejszym tłumaczeniu „dar niebios”. Bogdanuša jest odmianą późno dojrzewającą, podatną na botrytis. W wersjach jednoodmianowych daje przyjemne, dość lekkie, świeże, owocowo-kwiatowe wina, ale dość często używana jest również w blendach. Na Hvarze uprawiana głównie w okolicach miasteczek Stari Grad i Jelsa. To wino dobrze oddaje charakter odmiany. Pełne jest zwiewnych i atrakcyjnych nut kwiatowych, ziołowych, owocowych: świeżych, ledwie dojrzałych i zebranych jabłek, białych śliw, gruszek, mirabelek, bzu i zasuszonych stokrotek. W tle pojawiają się atrakcyjne nuty ziół: szałwii, tymianku, siana oraz pestek jabłka i grejpfruta. Podobne rejestry znajdziemy w ustach. Wino wypada oryginalnie przyjemnie i uwodząco. Od razu zatęskniłem za beztroską wakacji.
Cena: 52,00 kn
(4) Prć 2017, Bell`Iakov, Hvar, Centralna i Południowa Dalmacja, Chorwacja, 13%
Prč (czasem nazywany też čimavica, parč) to biała rzadka odmiana, która od wieków uprawiana jest na Hvarze. Niegdyś można było spotkać małe uprawy w Makarskiej czy Metkoviću, dziś właściwie już tylko na Hvarze, w okolicach Sućuraja, po wschodniej stronie wyspy, nierzadko wymieszany w winnicach z innymi odmianami (np. bogdanušą). Nazwa oznacza kozła, mówi się, że to ze względu na intensywny i trochę specyficzny aromat gron (przyznaję, że wąchałem grona prč i nigdy nic „specyficznego” nie czułem). Odmiana ta podatna jest na mączniaka. Prč jest plenny daje wina średniej budowy, o stosunkowo niskiej kwasowości, nierzadko wykorzystywany przy produkcji win słodkich. W przypadku wina z winiarni Bell Jakov mamy do czynienia z winem w pełni wytrawnym. Wybijają się tu głównie rejestry owocowe – grejpfrut, suszona skórka z cytryny, jabłka i gruszki. Wino jest ustawione nie tyle na ultraświeżych owocowych rejestrach, co na bardziej stonowanych, korzennych nutach i niższej kwasowości – co w pełni zgadza się z charakterystyką odmiany. W tle wyczujemy akcenty białego pieprzu, oleju słonecznikowego, zielone oliwki, napar z kwiatów lipy i gałkę muszkatołową. W finiszu korzenne, pestkowe, lekko pikantne. Wino w bardziej gastronomicznym stylu. Bell`Iakov to młodziutka, kilkuletnia winiarnia, która swoje uprawy ma na południowych stokach Hvaru, blisko miejscowości Ivan Dolac. Prowadzi ją Marijo Carić.
Cena: 80,00 kn
(5-) Plavac Bojanić Bad 2017, Bojanić, Hvar, Dalmacja, Chorwacja, 14,8%
Mocny postawny ekstraktywny plavac mali. Kto jeszcze nie zna, powinien jak najszybciej nadrobić zaległość i spróbować tej najbardziej charakterystycznej czerwonej chorwackiej odmiany. Plavac mali to bardzo stara odmiana, powstała na terytorium południowej Dalmacji ponad 250 lat temu przez spontaniczne skrzyżowanie dwóch jeszcze starszych odmian – dobričić z Šolty i średniowiecznego tribidrag. W tym wydaniu od Bojanicia plavac jest pełen pylistych, ziemistych, ziołowych akcentów. Wino jest treściwe, rozłożyste, o mocnym owocowym kręgosłupie, wyraźnym ziemistym podbiciu i solidnych taninach. Strukturę ma mocną, sprężystą, w tle lekko ujawinia się alkohol i chropawy akcent tanin. Wino dobre do jedzenia, suszonych wędlin z dziczyzny i lekko pikantnych gulaszów.
Niewielka winiarnia O.P.G. Toni Bojanić znajduje się w miejscowości Bojanić Bad, produkuje rocznie około 5 tysięcy butelek wina.
Cena: 70,00 kn
(4) Plavac mali barrique 2008, Nikola Matković, Hvar, Dalmacja, Chorwacja, 13,6%
To lżejsze i prostsze wydanie plavaca. Są nuty wiśni, jeżyn, czarnej porzeczki, dojrzałych śliwek, świeżo zebranych jagód, igliwia oraz konfitury malinowej. Jest też pieczony bakłażan, łupiny orzechów oraz rejestry korzenne – pieprzne, tytoniowe, trochę suszonej i wędzonej papryki. Plavac wykonany z umiarem, ale generalnie nie pozbawiony charakteru, trzymający lekko podwędzony i pieprzny styl.
Nikola Matković działa w miejscowości Vrboske. Po ukończeniu studiów rolniczych w Zagrzebiu, wrócił na wyspę Hvar, gdzie odnawia, rozwija i kontynuuje rodzinną tradycję produkcji wina. Wprowadza usprawnienia, modernizację urządzeń. W 2019 roku Nikola Matković zajął pierwsze miejsce dla najlepszego wina bogdanuša podczas pierwszej corocznej degustacji win organizowanej w Jelsa.
Cena: 90,00 kn
(5-) Plavac mali 2017, Vina Leše, Hvar, Dalmacja, Chorwacja, 15,5%
Konkretny, postawny lecz dobrze wyważony plavac. Jest korzenny, mocno przyprawowy, nieco „roślinny”. W aromatach dym, peski wiśniowe, suszona szynka, pieprz kajeński, czarna porzeczka, żywica i rejestry mentolowe. W ustach soczysty intensywny, pełen dojrzałości i owocowego „ciepła”. Jest wiśnia, jeżyny, lekko podwędzona śliwka oraz przyjemnie dotarte taniny. Niesie atrakcyjne, dojrzałe wykończenie – w tle ujawniają się delikatne nuty cygara, żywicy, pieprzu, drewna cydrowego i mokrego dębu (wino dojrzewało w 500-litrowych beczkach z dębu sławońskiego). Plavac treściwy, ze szlachetnym polorem pełnoletności, w którą zdaje się pomału wchodzić. Finisz lekko pikantny i przyjemnie rozgrzewający.
Vina Leše działa we wsi Svirče, właścicielem jest Ivan Carić. Ivan to młody winiarz, który odziedziczył ziemię po swoim dziadku, który był w przeszłości winogrodnikiem. Jego rodzina robiła wino dla siebie a pozostałe winogrona sprzedawała do lokalnej spółdzielni. Ivan zaczął produkować wino pod marką Vina Leše w 2015 roku, „Leše” to pseudonim jego dziadka. Rodzina posiada 2 ha winnic na dwóch obszarach wyspy – w pobliżu południowej strony Ivan Dolac i na równinie Starigrad. 70% upraw stanowi plavac mali, w winnicy rosną również bogdanuša, kuč i pošip. Wino sprzedawane jest na lokalnym targu, restauracjach i barach na wyspie oraz bezpośrednio turystom.
Cena: 60,00 kn
Mariusz Kap©zyński
Punktacja:
(6) – wybitnie, prawdziwe arcydzieło
(5) – bardzo dobre, wino z dużą klasą
(4) – dobre, interesujące wino
(3) – przyzwoite
(2) – słabe
(1) – omijać z daleka, wino z wyraźnymi wadami
(- lub +) oznacza odjęcie/dodanie nieznacznych „półpunktów”
