Dobrych win z Moraw nigdy za wiele. Dlatego nie mogłem sobie odmówić kolejnego tam wyjazdu. Na naszej liście odwiedzin znalazły się intrygujące winiarnie, niektóre należące do stowarzyszenia Autentystów (strony stowarzyszenia można znaleźć tutaj i tutaj) – w pełni zachowujące naturalistyczny styl win. Po raz kolejny przekonałem się, że na Morawach sporo się dzieje.
Dobrych win z Moraw nigdy za wiele. Dlatego nie mogłem sobie odmówić kolejnego wyjazdu, który zorganizował Zbyszek Gluza, importer prowadzący Wino z Moraw. Na naszej liście odwiedzin znalazły się intrygujące winiarnie, niektóre należące do stowarzyszenia Autentystów (strony stowarzyszenia można znaleźć tutaj i tutaj) – w pełni zachowujące naturalistyczny styl win. Po raz kolejny przekonałem się, że na Morawach sporo się dzieje i zauważyć się da spory ferment. Mocno pomyli się ten, kto uważa, że region ogarnęła stagnacja a producenci w sennych wsiach i miasteczkach błogo ignorują resztę winiarskiego świata.
DVA Duby
Właścicielem projektu jest Jiří Šebela, który działa w branży IT. Bardziej od technologii informacyjnej kręci go jednak wino. Winiarnię Dva Duby uruchomił w 2010 roku (choć pomysł narodził się już w 2003 roku, to trochę czasu zajęło uzyskanie pierwszych plonów i butelek).
Jiří gospodarzy na ponad 4 hektarach organicznie prowadzonych winnic, ulokowanych w okolicach miejscowości Dolni Kounice (Znojemska Podoblast). W uprawie znajdują się, m. in. frankovka, malvasia, svatovavrzyneckie, sauvignon blanc.
W winnicach Dva Duby (fot. M. Kapczyński)
Winiarnia Šebeli nie powali Was supernowoczesną architekturą, umiejscowiona jest bowiem w starej fabryce krochmalu. Jednak winiarz w ostatnim czasie zainwestował, w Miroslavi kupił winiarnię i tam chce przeprowadzać kolejne eksperymenty (np. fermentować wina w coraz bardziej zyskujących na popularności betonowych kadziach o jajowatym kształcie).
Wina Šebeli przechodzą tylko spontaniczną fermentację, często przez kilka miesięcy dojrzewając na osadzie. Dojrzewają też w beczkach z akacji oraz węgierskiego dębu. Trzeba wspomnieć, że Jiří węgierski dąb uważa za najlepszy materiał na beczki a węgierskich bednarzy za najlepszych w tej branży fachowców.
Šebela lubi bardzo (naprawdę bardzo, sprawdziłem) szybko jeździć swoim terenowym subaru między winnicami, pomyślałem podczas takiej przejażdżki, że winiarz ten tak jak jeździ, tak myśli – po swojemu, niezależnie. Zdecydował się na produkcję naturalnych win, bo te „konwencjonalne” uważa za nieciekawe, banalne, „bo ich mocno technologiczna produkcja odeszła od prawdziwej, klasycznej winifikacji”.
Wina jakie oferują Dva Duby są stylowe, lekkie, ale z charakterem. Są nieklarowane i niefiltrowane – czyste i o bardzo „zdrowej” materii. Wszystkie utrzymane w równej, konsekwentnej stylistyce.
(5-) Veltlinske Zelene 2013, Weinperki Miroslav
Piękna miodowa barwa i aromaty pigwy, dojrzałej brzoskwini. Wino rok spędziło w lekko wypalanej nowej beczce. Aromaty są intensywne, wyraziste, z masą siana, ziół, korzeni. Ma solidną strukturę. Jest eleganckie, gładkie, kremowe, długie i lekko pieprzne. Poukładane i atrakcyjne.
(5-) Veltlinskie zelene 2013 (próba beczkowa)
Dwa lata w dużej 600 litrowej beczce, nie wiadomo czy wino będzie mieszane z jakąś inną partią. Jest świeże owocowe (brzoskwiniowe). Słodycz owocu większa niż w poprzednim, ale z nieco niższą kwasowością, jest to więc wino lżejsze i bardziej przystępne. Jest tu sporo owocu tropikalnego, rumianku, suszonych moreli. Długie, intensywne, przyjemnie zbalansowane.
Jiří Šebela (fot. M. Kap©zyński)
(4+) Mille e tre 2012, Dolni Kounice
Sauvignon blanc macerowane na skórkach przez od 4-8 dni. To klasyczne wino „oranżowe”, warzywne, bursztynowe. Są tu zioła, suszone kwiaty, żywica i… troszkę nuty ogórkowej. Wino nieco dzikie, skórkowe. Powinno być niezłe do tajskich, egzotycznych kuchni łączących paradoksy smaków.
(4) Ex Opere Operato 2012
Svatovavrzinecke, z początku smaki dość rozpasane i dzikie: ogórki, obierki ziemniaczane, zioła, skóra, pieprz. Wino jest żwawe, ziemiste, surowo-wiśniowe, mocno kwasowe. Jest lekka owocowość, przyjemna faktura. W posmaku żołędziowe, mineralne, słone. Z charakterem.
(4+) Ex Monte Lapis 2012
Svatovavrzyneckie, ale inne – to starsze winnice, inne terroir i inna stylistyk. Jest bardziej twarde, surowe, przymknięte. Potrzebuje więcej czasu. Jest fajna soczystość wsparta granitowo-ziemistą szpilą wolno wbijającą się w podniebienie… W tle zbutwiałe jesienne liście i ściółka.
(5-) Rosa inferni 2012, Dolni Kounice
Vavrzyneckie z frankovką. Znowu mamy tu frywolnego dzikusa z fajną kwasowością. Przy tym swoim aromatyczno-smakowym nieokrzesaniu jest to zdrowe i czyste wino. Wyważone i lekkie. Stylowe, kompleksowe bogate i bardzo ładnie, poukładane. O szczupłej i zwięzłej strukturze, ale jest wyraziste.
Piálek & Jäger
Winiarnię prowadzi wspólnie dwóch przyjaciół Kamil Piálek i Jaroslav Jäger w miejscowości Dobsice (Podoblast Znojemska). To przedsięwzięcie ruszyło kiedy w 1998 roku zmarł dziadek Kamila – Cyryl, pozostawiając po sobie winnice i winiarnię. Nie było komu się tym spadkiem zaopiekować, przejął je w 2004 roku Kamil. W 2011 roku dołączył do niego – Jaroslav i panowie dziarsko wprowadzili działalność winiarni Piálek & Jäger na nowy tor. Niewielka winiarnia zwiększyła produkcję z początkowych 3 tysięcy butelek do prawie 50 tysięcy.
Jaroslav Jäger – połowa winiarskiego tandemu Vinařství Piálek & Jäger (fot. M. Kap©zyński)
Wspólnicy obecnie dysponują 4 piwniczkami w Dobsicach i starą, 300-letnią piwniczką w Novym Szaldorfie. Działają na 3 hektarach winnic. Korzystają z takich odmian winorośli jak chardonnay, riesling, gewurztraminer, pinot blanc, pinot gris, sylvaner, sauvignon blanc, palava, dornfelder, cabrnet sauvignon, pinot noir, zweigelt i inne. Część owoców jest skupowana od zakontraktowanych producentów.
Vinařství Piálek & Jäger to winiarnie nie do końca wpisująca się w ruch Autentystów, ale zachowuje ciekawy charakter. Wina przechodzą spontaniczna fermentację. Są wykonane transparentnie, lekko. Generalnie mają nowoczesną stylistykę, ale też w niektórych wypadkach przyjemnie zachowują lokalny sznyt. Te najlepsze są eleganckie i świeże, z dobrą kwasowością i mineralnością.
(4+) Chrsten Grande cuvee 2014
Cuvee zrobione z najlepszych owoców gruner veltlinera. Wino wypada zielono, czysto, bardzo agrestowo. Ma przyjemna, ziołową intensywność, gęstą owocową fakturę. Finisz jest korzenny, lekko pieprzny.
(4-) Rosecko 2014
Rose z zweigelta. Delikatny kolor i aromaty poziomek i świeżych truskawek. Wypada żywo i świeżo. Jest tu całkiem dobra kwasowość i owocowy ton. Wino jest smaczne, proste, odświeżające. Przyjemnie wypadają tu rabarbarowe i mineralne smaczki.
(4+) Kuvećko 2014, 11
Pósłodkie – rulandske bile, rulandske sede i veltlinske zelene (40/40/20/). Są tu dość neutralne, lekkie aromaty. Trochę warzywne i kwiatowe. W ustach intensywniejsze, bardziej poważne, skoncentrowane, słodyczy nie znać tak wyraźnie. Jest zgrabne i świeże. W tle mirabelki, niedojrzała brzoskwinia. Dobre.
(5-) Veltlinske zelene extra 2014
25% wina dojrzewało w beczce akacjowej. Jest mineralne i kwiatowe. Siano, kwiat lipy, lekkie zioła. Jest wyważone i eleganckie. O delikatnej fakturze, akcencie świeżych orzechów laskowych. Super świeże, zbalansowane, bardzo solidnie podkręcone mineralnością, słonością. Wino ma swoich gorących miłośników i renomę, jest sprzedawane do najlepszych, ekskluzywnych restauracji.
(4) Sauvignon blanc pozdni sber 2014
Melon, świeży ogórek, zioła, zielony pieprz. W ustach solidnie zaznaczona pieprzność, korzenność. Bardzo świeże, proste, liściasto-trawiaste, o fajnym owocu (jabłko, mandarynka, mirabelki). Proste, z zielonym „prądem” kwasowości, ma przy tym delikatność i lekkość.
(5-) Kravak pozdni sber 2014, Kravi hora
Macerowane na skórkach sauvignon (na zdj. poniżej). Lekko dymne, mineralne i zwiewne. Jest trawa, agrest, pestki oraz nuty mineralne (mokry piasek, jod, morska bryza). Wzmaga pragnienie na więcej, jest lekka nutka tropikalna. Wino jest wyważone i transparentne. I te mineralne szpilki w tle… Cały czas pracują… Cóż, pełna kompatybilność składników, fajna ekspresja terroir.
Ciekawie wykonane sauvignon z Krowiej Góry (fot. M. Kap©zyński)
(4+) Ryzling rynsky 2014, 13%, VOC Znojmo
Tropikalno-kwiatowy. Dojrzałe jabłko śliwki, kwiat bzu, troszkę gruszki. Wino kwasowe, świeże, z dobrym nerwem świeżego jabłka, trawa. Ładnie podszczypuje język, gra na podniebieniu. Szczupłe i zgrabne, z lekką nutą botrytis.
(5-) Chardonnay reserva pozdni sber 2013, 13%
Gładkie, lekko waniliowe, troszkę śmietany, masła, białego pieprzu, papryki z serem w piklach. Doba kwasowość, daleka od męczących wydań chardonnay nowoświatowych. Prezentuje się lekko korzenne, jest herbaciane, ma orzech laskowy, mokry piach. Kwasowość wszystko wspaniale tu unosi, odświeża. Jest tu dobry styl, elegancja i dobra energia w winie. Warto poświęcić mu uwagę. Smaczne.
(5-) Chardonnay gran reserva 2013
20 miesięcy w beczce austriackiej. Sporo nut opadłych liści, gliny, owczej wełny, lekarstw, karmelu. Jest też dobra kwasowość. Poza tym elegancka, lekka nuta propolisowa i kremowo-maślane tło. Wyważona, niemęcząca struktura. Mineralne, piaskowe nuty.
(4+) Grand cuvee Reddy 2013
Zweigelt i modry portugal dojrzewający 20 miesięcy w starych beczkach. Wino rasowe i aromatyczne. Są warzywa, pestki, wiśnie, lekka owocowość oraz przejrzystość materii i lekki styl. Dobrze zrobione czerwone wino, w morawskim stylu. Lekko pieprzne, korzenne.
(4) Rulandske bile posdni sber 2013
Półsłodkie. Owoce pochodziły ze starych 40-letnich winnic. Aromatyczne i zachęcające. Morele, brzoskwinia, marakuja, dojrzałe jabłko. Czyste i transparentne. Tropikalne, słodkie (guma do żucia), kwasowe. Przyzwoite, prosto poukładane, niezbyt ciężkie i układające się całkiem smacznie.
Dobrá vinice
Petr Nejedlík to prawdziwy wielki fan futbolu, oryginał i naturalista. Podobnie jak jego wina. Dobrá vinice w Novym Szaldorfie to maleńkie przedsięwzięcie mające do zaoferowania naprawdę niebanalne butelki. Całość produkcji jest w pełni natualna, organiczna, prowadzona w pełnej zgodzie z naturą – tylko naturalny nawóz w winnicach, zero oprysków, spontaniczna fermentacja, itp. itd.
Petr Najedlik, winiarz w pełni naturalny (fot. M. Kap©zyński)
Petr – bardzo sympatyczny, bezpośredni i towarzyski człowiek, bakcyla „naturalizmu” i inspiracje złapał u Joshki Gravnera, ale też od podobnie „zakręconych” winiarzy, Słoweńców – Kristančiča czy Ščurka. Petr nie ma wielkiego doświadczenia, nie robi win od dawna, nie ma edukacji winiarskiej, ale rękę i serce do win ma pierwsza klasa. Przygodę z winami zaczął w 2003 roku. Nie kombinuje, wina produkuje najbardziej naturalnie jak się da. Wina fermentuje spontanicznie, nie klaruje, nie filtruje, SO2 dodaje naprawdę niewiele (25-30 g/l). W winnicach tylko oprysk „miedzią”, zużywa tej substancji tylko 2 kg rocznie (podczas gdy certyfikująca organizacja Demeter dopuszcza 3,5 kg). Wydajność w winnicy jest zaniżona na ok. 45 hektolitrów z ha.
W swojej piwniczce ma też zakopane gliniane amfory i winifikuje też wina na modłę gruzińską. Petr uprawia głównie odmiany białe (chardonnay, sauvignon blanc, pinot gris, gewurztraminer, riesling, gruner veltliner), ale są też czerwone jak modry portugal, frankovka, zweigelt, pinot noir, saint laurent.
Jeśli chcecie poznać prawdziwego naturalistę i jego wina – wpadnijcie do Petra koniecznie!
(4) Cuvee Narodni Park 2014
Millerka + riesling. Mały zbiór i trudny rocznik (wina z rocznika 2013 są jeszcze ciągle w beczce a 2014 już w butelkach…) Wino lekko korzenne i pestkowo-jabłkowe. W ustach kwasowe, trochę pieprzne, skórzaste. Wypada świeżo i z nerwem. Delikatne, przyjemne owocowe nuty, biała porzeczka. Lekko pikantne (biały pieprz). Czyste, proste, świeże i apetyczne.
(5-) Kambrium 2013
Veltlin/riesling/sauvignon. Kilka dni maceracji. Lekki kolor, przejrzystość. Czystość i delikatność. Żwawość, krucha, mineralna budowa, stylowy charakter. Glina, oscypek, piach, suszone kwiaty, siano. Przyjemny żwawy owoc, mineralna słoność. Szczupłe i bardzo rasowe wino.
Pomarańczowe, morawskie… (fot. M. Kap©zyński)
(4+) Creme de Pinot Noir 2013
Musujące produkowane „metodą dawną” (tzw. méthode ancestrale) – jedna fermentacja przeprowadzona i zakończona jest w butelce. W kolorze pomarańczowe, lekko mętnawe. Ma urzekające orzechowo-jabłkowo-serowe nuty. Przejrzyste i lekko pikantne. Czysta i świeża faktura w ustach. Pokazuje dzikie, korzenne akcenty (gałka muszkatołowa, biały pieprz, cynamon, herbata), jest kwasowe i żwawe. Te długie i ciekawe smaki (jest też siano, warzywa, pestki) okazują sie intensywne i bardzo równe. I jaki tu fajny, wyrazisty owocowy posmak!
(4+) Quatre 2012
Chardonnay, pinot gris, pinot blanc, pinot noir. Podstawowe wino tej winiarni. Ładny, delikatny, lekko różowawy kolor. Aromaty malin, poziomek. Lekko kremowe, z delikatnym owocem. Wino wypada czysto i „przestrzennie”. Jest wyważone i delikatne. Subtelnie owocowe.
(5-) Chardonnay kwewri 2012
6 miesięcy w kwewri i 6 w beczce. Zaledwie 600 litrów produkcji. Są morele, gruszka, propolis, herbata, miód. Czysta ekspresja owocu, fajne taniny. Przejrzały anans, gruszka, morele. Umiarkowana, ale trzymająca wszystko w ryzach, kwasowość. Długie, korzenne posmaki. Jest eleganckie ułożenie wszystkich elementów, dobry balans. Rasowe wino. Przypomina trochę gruzińskie kisi…
Kwewri na Morawach? Dlaczego nie? (fot. M. Kap©zyński)
Mariusz Kapczyński
Druga część tekstu znajduje się tutaj.
Punktacja:
(6) – wybitnie, prawdziwe arcydzieło
(5) – bardzo dobre, wino z dużą klasą
(4) – dobre, interesujące
(3) – przyzwoite
(2) – słabe
(1) – omijać z daleka, wino z wyraźnymi wadami
(- lub +) oznacza odjęcie/dodanie nieznacznych „półpunktów”
