Tak to wygląda. Poza pierwszym, jak najbardziej chwalebnym kryterium, pozostałe warunki i okoliczności nieco śmieszą. Ale też mówią o możliwej ewolucji systemu ocen. We wrześniu tego roku otrzymamy (poszukajcie w koszu, co o niej pisałem) nową klasyfikację win z Saint-Emilion. Przypomnę, że niemało posiadłości, w tym trzy najważniejsze: Cheval Blanc, Ausone i Angélus, zrezygnowały z zabawy. Co nie tylko upośledza nową klasyfikację, ale też wskazuje, że wkrótce nie będzie miała ona większego sensu. Winiarze z Graves też to chyba wiedzą. Stąd zwrot konsumencki. Niby demokratyczny, okey. Tak jak demokratyczny jest tripadvisor. Tyle że i tak wedle tripadvisora najlepszą knajpą w każdym mieście jest lodziarnia. No bo fajnie i słodko. Dajmy jednak Graves szansę i zajmijmy się innymi nowościami.
Raz jeszcze eko i radosne fanfary. W tej chwili już 13% posiadłości w Bordeaux, w tym coraz więcej grand cru classé, jest prowadzona organicznie lub biodynamicznie. Z roku na rok ich przybywa, choć zdawało się, że cały region stawiał opór – także ze względu na warunki klimatyczne – takiemu winiarstwu i że przykład trudnych zmagań z przyrodą pierwszego organicznego grand cru classé – Château Pontet-Canet – na długo odstraszy pozostałych sklasyfikowanych. Kolejne fanfary podejmujące tę samą melodię: pierwsze wino bez siarki powstałe w posiadłości grand cru classé, Haut-Bages Libéral, tyle że jeszcze nie jako wino pierwsze, sztandarowe. I dalej fanfary na podobną nutę: silny rozwój agroleśnictwa; drzewa sadzi się już nie tylko wokół winnic, lecz i na ich terenie; daje to ciekawe rezultaty. Trudno również nie zadąć radośnie na wieść o coraz większym użyciu amfor, jaj betonowych (albo i z innych materiałów), a także stalowych zbiorników w kształcie odwróconego stożka, aby wino usubtelnić i mniej obciążyć materią. Czy to przyniesie nowe, wielkie bordeaux? Trudno sobie wyobrazić Lafita z amfory, który przerasta Lafita z nowej beczki; ale już zaczynam. Nie martwi mnie też próba burgundzkiej winifikacji jak w Ch. Les Carmes Haut-Brion, gdzie grona cabernet franc w całości, bez odszypułkowania trafiają do kadzi. No i cieszy dalsze „topienie wuja w stawie” (to z kabaretu Starszych Panów), czyli pozbywanie się Michela Rolanda i jego teamu, i powoływanie nowych doradców jak Thomas Duclos, nowa gwiazda latającego doradztwa. Zastąpił niedawno wuja w słynnym prawobrzeżnym Ch. Troplong-Mondot, po tym, jak wino zaczęło osiągać blisko 16% alkoholu i snuło się po podniebieniu niczym ślimak po laudanum. Utopiwszy wuja, kilka posiadłości robi teraz lepsze wina. Na przykład Ch. Kirwan w Margaux, gdzie wuj zniknął około roku 2015. Ostatnie wina Kirwan – chociaż terroir nie jest tu nadzwyczajny – są bardzo dobre.
Skoro o zaszłościach mowa, przypomniało mi się, że mam pewną trzydziestoparoletnią butelkę bordeaux. W ramach wakacyjnej akcji „poznaj kronikarza swego”, chętnie się z nią podzielę z osobą, która odgadnie, ile zębów zjadłem na – raz lepszym, raz kiepskim – pisaniu o bordeaux i ile mi jeszcze w szczęce zostało. Dla ułatwienia dodam, że niewiele. Ale więcej niż ksywa znanego polityka.