Co trzeba zrobić przed rozpoczęciem importu wina do Polski? Jakie warunki trzeba spełnić, jakie dokumenty wypełnić i które instytucje odwiedzić…? Te pytania dręczą wielu zainteresowanych rozpoczęciem sprzedaży wina w naszym kraju. Nasz specjalista, Grzegorz Owca w kolejnym tekście, krok po kroku, objaśnia wszystkie etapy, które koniecznie musimy spełnić, aby zostać sprzedawcą i importerem wina w Polsce.
W te wakacje poznałem bardzo fajnych winiarzy z Włoch, produkują kapitalne wino i chcieliby eksportować je również do Polski. Myślę, że mógłbym w tym im pomóc a przy tym uczynić to źródłem swoich dochodów… (Piotr)
Zauważyłam, że wyśmienite wina produkowane w portugalskiej winnicy, w której procuję sezonowo. Od kilku lat nie są obecne na naszym rynku. Przemyślałam to i sądzę, że sprowadzanie ich do Polski może stać się moją zawodową drogą życiową… (Magdalena)
Mieszkam na Sycylii od wielu lat. Mój syn, postanowił jednak wrócić do Polski, a ponieważ ja zajmuję się we Włoszech winem i zaszczepiłam mu pasję winiarską, postanowił po przeprowadzce do Polski uczynić z tej pasji również źródło dochodów… (Zofia)
W ten i podobny sposób bardzo często zaczynają się maile pisane do mnie. Zazwyczaj w dalszej treści listu jest standardowa prośba o wyjaśnienie lub uszczegółowienie spraw związanych z przepisami dotyczącymi sprowadzania wina do Polski.
Staram się zawsze, w miarę moich możliwości i wiedzy, pomagać ludziom, którzy pomimo biurokratycznych przeszkód, chcą przywozić i sprzedawać wino w Polsce. Niestety, zauważyłem, że wielu z potencjalnych importerów nie zdaje sobie sprawy, że osoba, która chce sprowadzać wina do Polski, zanim w ogóle pomyśli o kupowaniu wina u winiarza, przywożeniu go i sprzedaży w Polsce, musi przed załatwianiem spraw akcyzowych przejść krętą „ścieżkę legislacyjną” (wcześniej opisywałem to tutaj, tutaj, tutaj i tutaj). Postanowiłem więc spróbować pomóc i opisać jak najbardziej prosto i czytelnie proces dojścia do sprzedaży pierwszej zaimportowanej przez Was butelki wina. Ostrzegam jednak – zbyt łatwo nie będzie.
Krok pierwszy – zakładamy firmę
Jest „oczywistą oczywistością”, że sprzedażą wina w Polsce może zajmować się tylko podmiot gospodarczy zarejestrowany i prowadzący działalność zgodnie z obowiązującym prawem. Musimy w związku z tym przede wszystkim zarejestrować w Polsce działalność gospodarczą. Nie istnieją wymogi prawne, które narzucają nam przy handlu winem formę prowadzonej działalności. Może to być równie dobrze osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (np. Anna Winnicka działająca pod Firmą „Wina z Douro Anna Winnicka”) jak i tzw. osoba prawna czyli na przykład Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością („Wina z Douro Sp. z o.o.”). Decyzja należy do przedsiębiorcy i jest zależna od uwarunkowań mających wpływ na powstającą Firmę. Jeżeli motorem powstania firmy i potencjalnym udziałowcem jest, np. winnica z innego kraju to na pewno będziemy tworzyć spółkę, w której odpowiednie udziały obejmie firma zagraniczna. Jeżeli natomiast nie chcemy ograniczać się do jednego dostawcy, to oczywiście możemy zarejestrować działalność jako osoba fizyczna, lub zarejestrować spółkę (również jednoosobową), w której my będziemy mieli decydujący wpływ na politykę firmy.
Osoba fizyczna, która chce prowadzić działalność gospodarczą musi zarejestrować się w Urzędzie Gminy. Aktualnie osoba taka wypełnia druk CEIDG-1 (skrót od Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) i składa go, niestety, osobiście (możliwość złożenia elektronicznego istnieje tylko dla posiadaczy „podpisu elektronicznego, z certyfikatem kwalifikowanym”, albo nieodpłatnego “profilu zaufanego” na platformie ePUAP) we właściwym Urzędzie Gminy…
Druk ten jest właśnie przysłowiowym, wymarzonym i przez wiele lat obiecywanym „jednym- okienkiem-do-załatwienia-sprawy”. Wypełniając go w sposób właściwy i składając osobiście (można również przez pocztę, ale z potwierdzonym notarialnie podpisem…) wraz z właściwymi załącznikami – rejestrujemy działalność gospodarczą. Uzyskujemy w ten sposób nr REGON (rejestracja w Głównym Urzędzie Statystycznym), „uruchamiamy” się jako czynny podatnik oraz zgłaszamy naszą działalność do ZUS. Trzeba jednak pamiętać o dodatkowej rejestracji do VAT-UE, bo dopiero to daje nam możliwość właściwego rozliczenia podatku VAT przy kupowaniu i dystrybuowaniu wina i innych towarów z krajów europejskich. Opis procedur znajdziecie tu.
Obcokrajowiec również może jako osoba fizyczna zarejestrować działalność gospodarczą w sposób opisany powyżej. Opis procedur znajdziecie na stronach www.firma.gov.pl lub na stronach „Biuletynu Informacji Publicznej” dla właściwych urzędów gminy. Tu na przykład strona Urzędu Gminy Kraków.
Jeżeli chcemy prowadzić naszą działalność jako osoba prawna (np. Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością) to droga jest zupełnie inna. Wymagana jest rejestracja takiej działalności w KRS (Krajowy Rejestr Sądowy), a to wymaga w pierwszej kolejności zawarcia umowy spółki przed Notariuszem. Po zawarciu umowy, musimy wystąpić o nr REGON (rejestracja w GUS), o nadanie nr NIP (rejestracja podatnika VAT) oraz rejestracji do ZUS. Potwierdzenia zgłoszeń do właściwych urzędów stanowią między innymi złączniki zgłoszenia do KRS, który składamy w właściwym wojewódzkim oddziale KRS.
Tu ważna uwaga. Nie polecam osobom nieobeznanym w tych procedurach próbować samym przeprowadzić proces rejestracji spółki. Szczególnie zgłoszenie do KRS warto powierzyć Kancelarii Prawnej. Uchroni nas to przed wieloma stresami, komplikacjami i skróci czas potrzebny na rejestrację i rozpoczęcie działalności.
Krok drugi – upragnione zezwolenie
Mamy więc zarejestrowaną firmę, teraz musimy postarać się o zezwolenie na sprzedaż wina czyli popularną „koncesję”. W Polsce konieczność uzyskiwania zezwolenia na sprzedaż alkoholu wynika z przepisów Ustawy z dnia 26 października 1982 r.(sic!) o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z późn. zm.). Najpierw należy się zastanowić o jakie zezwolenie będziemy się starać czyli jak będziemy chcieli nasze sprowadzane zza granicy wino sprzedawać.
Zakładając sklep, w którym sprzedawać będziemy wino bezpośrednim, indywidualnym odbiorcom potrzebujemy zezwolenie na tzw. detal. W pełnym brzmieniu będzie to: „zezwolenie na sprzedaż alkoholu powyżej 4,5% do 18% alkoholu oprócz piwa”. Zwróćcie uwagę, że zgodnie z tym zezwoleniem będziecie mogli sprzedawać wszystkie wina tylko do 18% alkoholu, czyli wina takie, jak Marsala – (najczęściej) tak, ale już np. Porto – nie… Warto o tym pamiętać.
Zezwolenia na sprzedaż detaliczną wina wydaje Urząd Gminy i tam należy się zwrócić z odpowiednim wnioskiem. Rada Gminy opierając się na Ustawie ustala również warunki konieczne do uzyskania zezwolenia czyli – wielkość odpłatności za wydane zezwolenie oraz może (co często jest bardzo istotne) określić ilość punktów sprzedaży detalicznej alkoholu na terenie gminy. Czasami – pomimo tego, że nasz punkt sprzedaży spełnia wszystkie warunki – to ze względu na zbyt dużą ilość innych miejsc dystrybucji alkoholu, które posiadają już zezwolenie – nie otrzymamy zgody Gminy.
Warto znać rozporządzenie właściwej Gminy dotyczące wydawania zezwoleń jeszcze przed szukaniem lokalu, w którym będziemy chcieli prowadzić sprzedaż. Rada Gminy określa np. minimalną odległość od szkół, miejsc kultu czy innych „obiektów strategicznych”.
Do Urzędu Gminy składamy wniosek wraz z koniecznymi załącznikami i opłatami. Załączniki te to:
– dokument potwierdzający tytuł prawny (np. akt własności, umowa najmu) z załącznikami graficznymi, dzierżawy bądź użyczenia wnioskodawcy do lokalu stanowiącego punkt sprzedaży napojów alkoholowych,
– pisemna zgoda właściciela, użytkownika, zarządcy lub administratora budynku, jeżeli punkt sprzedaży będzie zlokalizowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym,
– decyzja Państwowego Inspektora Sanitarnego o zatwierdzeniu punktu sprzedaży,
– decyzja o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej (NIP)
Szczególną uwagę trzeba zwrócić na decyzję wydawaną przez „Sanepid” (Państwowa Inspekcja Sanitarna). Decyzja ta wydawana jest na podstawie szeregu przepisów zarówno krajowych (Ustawa o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, KPA oraz Ustawy o wychowaniu w trzeźwości) jak i unijnych (Rozporządzenie UE w sprawie higieny środków spożywczych, Rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywieniowym). Lokal musi spełnić rygorystyczne przepisy dotyczące min. usytuowania, wykończenia, wysokości, powierzchni itd. Z mojego doświadczenia wynika, że najłatwiej jest uzyskiwać zezwolenie na sprzedaż alkoholu w lokalu, który wcześniej został już wpisany jako „zakład podlegający kontroli sanitarnej…” i uzyskał pozytywną opinię. Wtedy właściwie na zasadzie kontynuacji decyzja powinna zostać wydana.
W trakcie postępowania prowadzonego przez Urząd Gminy zostanie przeprowadzona przez urzędników wizja lokalna. Standardem jest mierzenie odległości od „newralgicznych” miejsc czy wypytywanie sąsiadów o zgodę na usytuowanie punktu sprzedaży. Uzyskuje się oczywiście również opinie właściwej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Na koniec pozostaje nam już tylko wpłata ok. 500 do 700 zł za wydanie zezwolenia i… możemy zaczynać sprzedaż detaliczną wina. Pamiętajmy jednak o kolejnych wpłatach, bo urząd za przekroczenie terminu bezwzględnie musi odebrać zezwolenie i trzeba będzie nie tylko starać się o nie od nowa, ale jeszcze odczekać ustawowy termin.
Krok trzeci – hurt…
Jeżeli chcemy sprzedawać sprowadzone przez nas wino również innym przedsiębiorcom, to musimy uzyskać zezwolenie na sprzedaż hurtową alkoholu wydawane przez Marszałka Województwa. Generalnie, procedura uzyskiwania jest bardzo zbliżona. Są oczywiście drobne różnice, ale zwykle dość ładnie opisane w procedurach (np. różnice w załącznikach koniecznych do dołączenia do wniosku). Urzędnicy zwracają również np. uwagę na możliwość hurtowych dostaw i odbiorów dokonywanych z naszego lokalu.
Wydanie zezwolenia na sprzedaż hurtową nie jest zależne od jakichkolwiek limitów, więc spełnienie wszelkich rygorów procedury daje nam pewność jego uzyskania.
Oczywiście na koniec trzeba uiścić konieczną opłatę. W tym wypadku jest to 4.000 zł dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność. W kolejnych okresach opłata wyliczana jest ze względu na wartość sprzedaży (z wliczeniem podatku dochodowego i VAT-u), ale nie mniej niż podstawowe 4.000 zł.
W dobie internetu większość informacji dotyczących uzyskiwania zezwoleń jest dostępna w sieci. Poniżej podaję podstawowe przykładowe linki do procedur uzyskiwania zezwoleń.
Detal – tutaj. Hurt – tutaj
W sieci…
Często spotykam się z pytaniami dotyczącymi sprzedaży wina w sieci (pisaliśmy na ten temat tutaj). Dla niektórych, korzystających z polskich sklepów internetowych z winem, może być pewnym zaskoczeniem, że nie istnieje w polskim ustawodawstwie coś takiego jak „zezwolenie na internetową sprzedaż alkoholu”. Firmy prowadzące sprzedaż wina w sieci uzyskują zezwolenie na sprzedaż detaliczną (bezpośrednia sprzedaż do finalnych odbiorców). Czyli musi być lokal w odpowiedni sposób „odebrany” przez odpowiednie urzędy, zapłacona do gminy opłata itd. Najważniejszą rzeczą na którą należy zwrócić uwagę w przypadku sklepu internetowego jest „regulamin sklepu”. Ze sporządzeniem właściwego regulaminu również na miejscu odpowiedzialnego przedsiębiorcy zwróciłbym się do Radcy Prawnego.
Tak więc… Mamy już zarejestrowaną firmę i uzyskaliśmy odpowiednie zezwolenie na sprzedaż alkoholu. Możemy kupować wino na terenie Polski i sprzedawać jej dla klientów indywidualnych lub do dalszej odsprzedaży. Teraz już tylko krok do tego, żeby wino przez nas sprowadzone zza granicy zachwyciło rzesze winomaniaków w Polsce, a handel winem z zaprzyjaźnionych winnic z całego świata stał się naszym sposobem na życie…
Spróbujecie?
Tekst: Grzegorz Owca
Zdjęcia: Mariusz Kapczyński
Przeczytaj koniecznie:
O imporcie wina informacje ogólne i dotyczące przepisów UE – tutaj.
O imporcie wina z krajów spoza Unii Europejskiej – tutaj.
O Autorze: Grzegorz Owca jest specjalistą w międzynarodowym obrocie handlowym. Od niemal 20 lat zajmuje się sprawami celnymi, współpracuje z krakowskim Urzędem Celnym. Prowadzi własną agencję celną specjalizującą się między innymi w obsłudze produktów akcyzowych. Miłośnik i pasjonat wina.
Napisz do Autora: owca@segre.pl
(Fot. z archiwum G.O.)
