Oceniamy ciekawą serię win ze słoweńskiej winiarni Santomas, z portfolio krakowskiego Dionizosa. Winiarnia znajduje się na południe od włoskiego Triestu, niedaleko portu Koper. Ludvik i Andreja Glavina kontynuują wielowiekowe tradycje winiarskie regionu.
Oceniamy ciekawą serię win z jednej z czołowych słoweńskich winiarni Santomas, z portfolio krakowskiego Dionizosa. Winiarnia znajduje się na południe od włoskiego Triestu, niedaleko portu Koper. Ludvik i Andreja Glavina kontynuują wielowiekowe tradycje winiarskie regionu. Winnice Ludvik przejął od ojca a ten od swojego ojca (imię tego ostatniego – Antonius, uwiecznione jest na dwóch winach). Klimat panuje stu śródziemnomorski. Nazwę „Santomas” zapożyczono z historycznych źródeł. Nazwa ta pada w książce z 1832 roku, pt. Topographie di totes le vignobles – wiązała się ona z opisem jednego z najzacniejszych istryjskich win.
Winiarnia Santomas ulokowana jest na 350-metrowym wzgórzu. Winnica liczy 20 hektarów. Od lat 90. ubiegłego roku sprzęt i winiarnię regularnie modernizowano.
Santomas specjalizuje się w winach czerwonych. Są one intensywne, skoncentrowane, soczyście ukazujące charakter odmian, z których powstały. Ich charakterowi sprzyja – udanie i konsekwentnie wprowadzone przez Ludvika – użycie nowych beczek. Stać go jednak również na pewnego rodzaju stylistyczną staromodność, jaką znajdziemy, np. w winie malvazija.
Poziom win jest bardzo dobry, równy. Warto się z nimi zapoznać.
(4+) Malvazija 2008, Santomas, Koper, Słowenia, 13.5%
Importer: Dionizos
Wino mające swoją specyfikę. Leżące na przeciwległym biegunie, niż powstałe metodą redukcyjną nowoczesne „super-świeżaki”. Tu kolor wina jest herbaciany, nasycony i gęsty. Dominują aromaty przejrzałego grapefruita i cytryny, gliny, starego drewna, herbacianych fusów, suchych liści i kwiatów. W ustach poukładane – gładkie, krągłe i intensywne. Są nuty selera, herbaty, brzoskwini, lipy i suchych korzeni. Kwasowość jest stosunkowo niska, ale dobrze spinająca tło wina. Wino ma strukturę i materię, która zapewnia mu znakomitą trwałość.
Cena: 59 zł
(4) Refosk 2009, Santomas, Koper, Słowenia, 13.5%
Importer: Dionizos
Wino prezentuje się gęsto. Z początku aromaty stajenne, nieco dzikie, sporo tu intensywnej nuty wiśni, pestek i sosnowej kory. Bardzo soczyste, z żywiołową owocowością – ma całą masę leśnego owocu – swoistej mieszanki dojrzałości i niedojrzałości (solidna kwasowość). Całość lekko syropowa-apteczna, korzenna, z grafitowo-kawowymi akcentami w finale i trochę „chłopskim” charakterem. Fajne wydanie ciekawej słoweńskiej odmiany. Wino zdominowane przez owoce, ale ma swój odrębny styl – skutecznie unika skojarzeń z banałami, jakimi obficie raczy nas ultramodernistyczne winiarstwo. Można od tego wina rozpocząć poznawanie charakternego refoska. Szansa na solidny kęs słoweńskich możliwości.
Cena: 69 zł
(4) Mezzo Forte 2007, Santomas, Koper, Słowenia, 13%
Importer: Dionizos
Kupaż refoska (60%), merlota (30%) i cabernet sauvignon (10%), dojrzewający 18 miesięcy w dużych dębowych beczkach. W barwie wino jest nasycone, ciemne i elegancko posępne.
W aromatach owoc czarnego bzu, smoła, grafit, żwir i lekko niedojrzała wiśnia. Struktura czysta, jędrna i świeża. Jest też dobre kwasowe napięcie. Udana kompozycja, skrojona w wyrazistym, dobrym stylu.
Cena: 79 zł
(5-) Antonius Cabernet Sauvignon 2005, Koper, Słowenia, 14.5%
Importer: Dionizos
Wino z początku mocno „ściśnięte”, przymknięte – obowiązkowe przelanie do karafki, należy mu się bowiem potężny haust powietrza. Wino o niebywałej koncentracji. Cała masa owocu: wiśnia i pestki, aronia, czarna porzeczka, a także mięso w ziołach z grilla. Dużo surowości tu owoców czarnego bzu, torfowej próchnicznej ziemi, wino jest chropawo grafitowe, ale też i tłuste. Jest tu bardzo ładnie wydobyty i skoncentrowany charakter caberneta. Finisz długi i pieprzny. Takie wina świetnie wypadają solo. Warto je przelać i trzymać w karafce przez kilka dni, co jakiś czas wracać do zmieniających się aromatów i smaków…
Cena: 125 zł
(5-) `Certeze` Grande cuvee 2005, Santomas, Koper, Słowenia, 14%
Importer: Dionizos
Z kieliszka bucha gorąca, owocowa lawa. Gęste aromaty wiśni, ciasta czekoladowego z czereśniami, jeżyn i morwy. Wszystko niebywale soczyste, z nerwem, żwawe. W ustach potężne budowa – korzenność, świeże drewno, pestki orzechy, rośliny wodne. Długie, bardzo owocowe, soczyste i niebywale skoncentrowane (koniecznie zdekantować!). Wino jędrne i z napięciem, z chropawą żwirowo-grafitową fakturą w tle. Finisz intensywny, żwawy, mięsisto-owocowy, gęsty. Jest jak dobrze skrojony, ciemny, posępny garnitur na wyjątkowe okazje.
Cena: 149 zł
Mariusz Kapczyński
Wina do oceny przedstawił 
Punktacja:
(6) – wybitnie, prawdziwe arcydzieło
(5) – bardzo dobre, wino z dużą klasą
(4) – dobre, interesujące
(3) – całkiem niezłe, przyzwoite
(2) – słabe
(1) – omijać z daleka, wino z wyraźnymi wadami
(- lub +) oznacza odjęcie/dodanie nieznacznych „półpunktów”
